مشخصات امام زمان علیه السلام
بهر حال امام زمان علیه السلام در زمان پدر که 5 ساله بود (از سال 255 تا 260، سال شهادت پدر) نزد پدر بود، ولى در مخفیگاه بسر مى برد، بسیارى از اصحاب ائمه علیهم السلام و علما و فقهاى اعلام اسلام ، وى را زیارت کرده اند، حتى بسیارى از نوابغ و علماى بزرگ چین و بخارا و سمرقند و هندوستان و اندلس و اروپا به سامراه سفر کرده و توسط امام عسکرى علیه السلام با امام زمان علیه السلام ملاقات کرده و مسائل خو را از وى پرسیده اند، و نشان سوغات و هدایاى صاحبانش را از او خواسته اند، او به یک یک آنها پاسخ صحیح داده است . (چنانکه این مطلب در جلد 52 و 53 بحار بطور مفصل آمده است .)
براى اینکه بیشتر با این عزیز که پرده هاى غفلت و گناه ، ما را از دیدارش محروم ساخته آشنا شوید به این حدیث توجه کنید: پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود:
(( المهدى من ولدى اربعین سنة کان وجهه کوکب درى فى خده الایمن خال اسود علیه عبائتان قطوا نیتان ، کانه من رجال بنى اسرائیل یستخرج الکنوز و یفتح مدائن الشرک ؛))
مهدى (عج ) از فرزندان من داراى چهل سال است (یعنى هنگام خروج همچون مرد چهل ساله است ) صورتش همچون ستاره درخشان است ، در گونه راستش خال سیاهى است و دو عباى قطوانى بر دوش دارد، قیافه اش همانند مردان بنى اسرائیل (زمان حضرت موسى علیه السلام ) است گنجها را استخراج کند، در کشورهاى شرک را فتح کرده و تحت رهبرى خود در مى آورد.))(10)
از خصوصیات امام قائم (عج ) اینکه آن حضرت از ناحیه پدر از نسل امام حسین است ، از ناحیه مادر از نسل امام حسن علیه السلام است ، از این رو که مادر امام باقر علیه السلام از فرزندان امام حسن علیه السلام است .(11)
از ویژگیهاى او اینکه پس از ظهور، حضرت عیسى علیه السلام از آسمان آمده و پشت سر او نماز بجا مى آورد.(12)
و دیگر اینکه در آخر عمر امام قائم (که رجعت امامان به وجود مى آید) پس از آنکه حضرت قائم (عج ) از دنیا رحلت کرد، امام حسین علیه السلام بدن او را غسل مى دهد.(13)
و دیگر اینکه امام عصر(عج ) شبیه یوسف علیه السلام و عیسى علیه السلام و موسى علیه السلام و محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم است .
این هم در جاى خود بسیار جالب است که بزرگترین چهره انقلابى تاریخ ، حضرت سید الشهداء امام حسین علیه السلام در غسل و کفن و دفن مصلح بزرگ جهان حضور یابد.
بهر حال مردم در هر زمان ، امام زمان علیه السلام خود را بشناسد و هر زمانى داراى امام است (و این کتاب براى همین منظور نگاشته شده ) در زمان ائمه علیهم السلام یاران امامان در این جهت خیلى کوشا بودند که امام حق را بشناسند، اکنون به روایت زیر توجه کنید:
محمد بن عثمان (14)گوید: از پدرم شنیدم گفت : از امام عسکرى علیه السلام این سؤ ال شد و من در حضورش بودم ، سؤ ال این بود:
((این مطلب که از پدران شما نقل شده : هیچگاه زمین از حجت خدا خالى نمى ماند و اگر کسى بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ زمان جاهلیت مرده است (15) آیا حق است ؟))
امام حسن علیه السلام فرمود:
آرى این مطلب حق است همچنانکه روز حق است ، شخص پرسید: بعد از شما امام مردم کیست ؟
فرمود: پسرم محمد، امام و حجت بعد از من است کسى که بمیرد و او را نشناسد به مرگ زمان جاهلیت مرده است ، ولى براى او غیبتى هست که نادانان در این مورد حیران گردند و منحرفان هلاک شوند، و کسانى که وقت ظهورش را تعیین کنند او را تکذیب نمایند، سپس ظهور مى کنند گویا مى بینم طوقهاى سفیدى را که بر بالاى سر او در نجف و کوفه در حرکت است .(16) و در پرچم ارتش آن حضرت نوشته شده :
((البیعة لله ؛ بیعت مخصوص خداست .))(17)
از ویژگیهاى آن بزرگوار اینکه : پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود:
((مهدى طاووس اهل بهشت است .))
و در عبارت دیگر فرمود:
((چهره مهدى (عج ) از فرزندانم همچون ماه تابان است ، رنگ چهره اش عربى است و بدنش همانند جسم مردان بنى اسرائیل (بلند قد) است ، زمین را همانگونه که پر از ظلم و جور شده ، پر از عدل و داد مى کند، اهل آسمانها و زمین و پرندگان در هوا از حکومتش راضى هستند، بیست سال حکومت مى کنند.))(18)
روزى پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم به دختر گرامیش فاطمه علیهاالسلام رو کرد و به این شخصیتها افتخار کرده و فرمود:
((بهترین پیامبران پدرت است ، و از ما است بهترین اوصیاء که شوهرت على علیه السلام است و از ما است بهترین شهدا که عموى من حمزه است ، از ماست آن کس که دو پر دارد و با آن دو پر در بهشت هر جا بخواهد به پرواز در مى آید، و او پسر عموى پدرت جعفر است ، از ماست دو سبط این امت ، دو آقاى جوانان اهل بهشت ، حسن علیه السلام و حسین علیه السلام و این دو فرزندان تو هستند و از ما است مهدى (عج ) و او از فرزندان تو است .)) (19)
امام سجاد علیه السلام فرمود:
((قائم ما داراى نشانه هایى از شش پیامبر است :
1- نشانه اى از نوح علیه السلام .
2- نشانه اى از ابراهیم علیه السلام .
3- نشانه اى از عیسى علیه السلام .
4- نشانه اى از موسى علیه السلام .
5- نشانه اى از ایوب علیه السلام .
6- نشانه اى از محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم .))
امام نشانه اش از نوح علیه السلام طول عمر است ، اما نشانه اش از ابراهیم علیه السلام مخفى بودن محل ولادتش است ، اما نشانه اش از موسى علیه السلام ترس از دشمن و غیبت است (که موسى علیه السلام از ترس فرعونیان از مصر به مدین رفت و مدتى مخفى بود) اما نشانه اش از عیسى علیه السلام اختلاف راءى مخفى بود) اما نشانه اش از عیسى علیه السلام اختلاف راءى مردم درباره اش ، و اعتزال او از مردم است ، اما نشانه اش از ایوب علیه السلام گشایش و پیروزى پس از بلیات و گرفتارى است ، اما نشانه اش از محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم قیام به شمشیر است .))(20)
و در بعضى روایات ، نشانه اى از حضرت یوسف علیه السلام نیز ذکر شده و آن زندان است (21) (شاید منظور دورى او از دوستانش که به منزله زندانى بودن او است ).
از ویژگیهاى امام قائم (عج ) اینکه : امام حسین علیه السلام فرمود:
((او از نظرها پنهان است تا کسى او را به بیعت خود نخواند، و او زیر پرچم هیچ رهبر ناشایستى نرود.))(22)
وکت و قدرت فوق العاده امام علیه السلام
حضرت رضا علیه السلام در ضمن روایتى فرمود:
((قائم علیه السلام کسى است که هر گاه خروج کند، در سن پیرى است اما سیماى جوان دارد، و آنچنان قدرت جسمى دارد که دستش را به بزرگترین درخت روى زمین بیاندازد، مى تواند آن را از ریشه برکند، و اگر در میان کوهها صدایش را بلند کند سنگهاى کوهها قطعه قطعه گردند، عصاى موسى علیه السلام و انگشتر سلیمان علیه السلام همراه اوست .))(23)
از ویژگیهاى حضرت قائم (عج ) اینکه : پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود:
((بهشت مشتاق چهار نفر از خاندان من است که خدا آنها را دوست دارد و مرا به دوستى با آنها فرمان داده است :
1- على بن ابیطالب علیه السلام 2 حسن علیه السلام 3 حسین علیه السلام 4 مهدى (عج ) که پشت سر مهدى (عج ) حضرت عیسى علیه السلام نماز مى خواند.))(24)
و در روایت دیگر فرمود: ((ما خاندان عبدالمطلب سادات و بزرگان بهشت هستیم ، من و برادرم على علیه السلام و عمویم حمزه و جعفر و حسن و حسین و مهدى علیهم السلام .))(25)
مائل حضرت مهدى علیه السلام
پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود:
((مهدى از ما خاندان است ، بلند پیشانى و بر آمده بینى است (که وسط بینى اش برآمدگى دارد).(26)
و نقل شده : روزى حضرت على علیه السلام به امام حسین علیه السلام نگاه کرد و فرمود:
این پسرم آقا است چنانکه رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم او را آقا خواند، و بزودى خداوند در صلب او مردى ظاهر سازد که همنام پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم شماست ، و در صورت و سیرت شبیه پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم است ، وقتى که مردم در غفلت بسر مى برند و حق زیر پا قرار گرفته و مرده شده و ظلم و جور آشکار گشته ، خروج مى نماید، سوگند به خدا اگر خروج به قیام نکند، گردنش را مى زنند، اهل آسمان و ساکنان آن از خروجش شاد مى شوند، بلند پیشانى و برآمده بینى ، سطبر شکم ، لاغر ران و در ران راستش ، خالى هست ، گشاده دندان مى باشد، زمین را همچون که پر از ظلم و جور شده پر از عدل و داد کند.))(27)
از خصائص امام مهدى (عج ) اینکه : حکومتش سراسر جهان را مى گیرد، در این مورد مفسر معروف اهل تسنن قرطبى روایت مى کند که جمیع کسانى که جهانگیر شدند چهار نفرند که دو نفرشان کافر بودند یعنى نمرود و بخت النصر و دو نفرشان مؤ من بودند یعنى : ذوالقرنین و سلیمان بن داود علیهماالسلام و بزودى از امت اسلام پنجمین نفر حاکم سراسر زمین مى شود و او مهدى (عج ) است .(28)
جایز جعفى گوید: از امام باقر علیه السلام شنیدم مى فرمود:
((روزى عمر بن خطاب از امیرمؤ منان على علیه السلام در مورد حضرت مهدى علیه السلام توضیح خواست .
على علیه السلام فرمود: اما نامش ، حبیبم رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم با من عهد کرده که نامش را نبرم تا خداوند او را مبعوث کند، امام سیمایش ، او جوان نه بلند قد و نه کوتاه قد، خوش صورت است ، مویش زیبا است ، و از سرش به شانه اش ریخته ، نور صورتش سیاهى موى سر و صورتش را تحت الشعاع قرار داده است .))
امام صادق علیه السلام فرمود:
((مهدى (عج ) خروج نمى کند مگر در سالهاى طاق مانند 1 3 5 7 9.))(29)
قب قائم علیه السلام و مهدى علیه السلام چرا؟
ى پرسند:
چرا زمان علیه السلام با کلمه ((قائم )) و ((مهدى )) خوانده مى شود، و اینکه بعضى با شنیدن لقب ((قائم )) برمى خیزند و مى ایستند براى چیست ؟
اسخ :
در بسیارى از روایات ، آن حضرت با لقب قائم (30) و مهدى ، یاد شده و در مورد قائم ، بسیار مى شد که در زمان ائمه علیهم السلام بر اثر ظلم و فساد و حاکمان غاصب ، امامان به یاد امام زمان علیه السلام مى افتادند و مى فرمودند: ((قائم ما انتقام ما را خواهد گرفت )).
قائم یعنى قیام کننده ، نظر به اینکه قیام و نهضت حضرت مهدى (عج ) جهانى است و در تمام تاریخ بشر چنین قیام و حکومتى نبوده ، آن حضرت با این عنوان خوانده مى شود.
اما اینکه پیروان آن حضرت با شنیدن این لفظ و یا با تلفظ به این کلمه برمى خیزند و مى ایستند، این کار یک نوع عمل مستحبى است و احترام و اظهار پیوند و انتظار آن حضرت است و ضمنا مردم را به یاد نهضت و قیام حضرت مهدى (عج ) مى اندازد و براى آنها تلقین عملى مى شود که باید برخاست ، نهضت کرد، امیدوار بود و به زمینه سازى براى ظهور و قیام جهانى رهبرى معصوم و قاطع که امید پیامبران و امامان و همه مستضعفان جهان و قلب تپنده هستى است پرداخت .
این کار حتى در زمان امام صادق علیه السلام در میان شیعیان معمول بوده ، حتى نقل شده در خراسان در حضور حضرت امام رضا علیه السلام کلمه ((قائم )) ذکر شد، امام رضا علیه السلام برخاست و دستش را بر سر نهاد و فرمود: (( اللّهم عجل فرجه و سهل مخرجه ؛))
((خداوندا بر فرجش شتاب کن ، و راه ظهور و نهضتش را آسان گردان .))(31)
اما در مورد واژه مهدى ، از این روست که امام زمان هدایت شده و هدایت کننده است .
امام صادق علیه السلام در ضمن حدیثى در این مورد فرمود:
(( انما سمى القائم مهدیا لانه یهدى الى امر مضلول عنه و سمى القائم لقیامه بالحق ؛))
آن حضرت را مهدى گویند، زیرا او مردم را به امرى که گم کرده اند هدایت مى کند، و قائم گویند چون به حق قیام کند)).(32)
از امام باقر علیه السلام سؤ ال شد چرا قائم را ((قائم )) خواندند؟
فرمود:
((زیرا یاد او فراموش مى شود و بسیارى از معتقدان به امامت آن حضرت ، راه ناصحیح مى روند.))
از آن حضرت سؤ ال شد چرا او را منتظر گویند؟ فرمود:
((زیرا براى او غیبتى طولانى است که روزهایش بسیار است افراد مخلص و پاک در انتظارش بسر مى برند ولى افراد شکاک و مردد او را انکار مى کنند و منکران ، نامش را به مسخره مى گیرند و تعیین کنندگان وقت بسیارند، عجله کنندگان در او به هلاکت مى رسند، مسلمانان در مورد او نجات مى یابند.))
قامتگاه حضرت مهدى علیه السلام کجاست ؟ (33)
ى پرسند:
امام قائم (عج ) کجاست و آیا فرزند و همسر دارد؟
اسخ :
از قواعد و روایات معصومین علیهم السلام استفاده مى شود که امام قائم (عج ) هم اقامتگاه مخصوص دارد و هم زن و فرزند.
در مورد اقامتگاه آن حضرت نخست باید توجه داشت که آن حضرت همه ساله در مراسم عظیم حج شرکت مى کند. (34)
و بعضى از سعادتمندان در مراسم حج به محضرش شرفیاب شده اند.
همچنین هر جا که بخواهند از مشاهد مشرفه و... خواهد رفت .
اما در مورد اقامتگاه آن حضرت و فرزندان و بستگان و یاران مخصوص (اوتاد) چندین مکان ماند: مدینه ، دشت حجاز، کوه رضوى ، کرعه (35) و سرزمینهاى دور دست و... گفته شده است .
در میان این گفتار آنچه بیشتر نظرها را جلب مى کند این است که اقامتگاه آن حضرت و فرزندانش و گروهى از خواص یارانش در جزیره اى از دریاى بزرگ مى باشد.
از امام هادى علیه السلام داستانى نقل شده که خلاصه اش این است :
حضرت مهدى (عج ) و فرزندانش در جزیره هائى بسیار بزرگ و پهناور در دریا زندگى مى کند و عدد شیعیان آنجا بسیار زیاد است ، و فرزندان وى هر یک حاکم جزیره اى هستند و خدا بهتر مى داند.(36)
